Kar Zarar Hesaplama

Kar payı ve zarar hesaplaması, bir işletmenin belirli bir dönemdeki (genellikle bir yıl veya bir çeyrek) gelir ve giderlerini gösteren finansal bir tablodur.

Kar/Zarar Hesaplama Aracı

Açıklama

S.S.S

Kar payı nasıl hesaplanır?

Kâr Payı Hesaplama: Basit Bir Anlatım

Kâr payı, bir şirketin elde ettiği kârın bir kısmının, o şirketin hisse senedi sahiplerine dağıtılmasıdır. Bu, yatırımcıların şirketin başarısından pay almasını sağlar.

Kâr Payı Hesaplamanın Temel İlkeleri

Kâr payı hesaplaması, şirketin karlılığı, paylaşılacak toplam kâr miktarı ve pay sahiplerinin sahip olduğu hisse sayısı gibi faktörlere bağlıdır. Her şirket kendi kâr payı politikasını belirler ve bu politika, pay dağıtımının sıklığı, oranı ve diğer detayları içerir.

Basitçe söylemek gerekirse, bir hisse senedi sahibinin alacağı kâr payı şu formülle hesaplanabilir:

  • Toplam Kâr Payı / Hisse Senedi Sayısı = Hisse Başına Düşen Kâr Payı

Örneğin, bir şirketin 1.000.000 TL karı olduğunu ve 100.000 adet hisse senedi olduğunu düşünelim. Şirket bu kârın tamamını pay sahiplerine dağıtmaya karar verirse, her bir hisse sahibi 10 TL (1.000.000 TL / 100.000 hisse) kâr payı alır.

Net Kar nasıl hesaplanır?

Net kar, bir şirketin belirli bir dönemde (genellikle bir yıl) elde ettiği tüm gelirlerden, tüm giderleri çıkarttıktan sonra kalan kârdır. Basitçe ifade etmek gerekirse, şirketin bir dönemdeki karı zararı değil, karı ne kadar olduğu net kar ile ifade edilir.

Net Kar Formülü

Net karı bulmak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz:

Net Kar = Toplam Gelir - Toplam Gider

  • Toplam Gelir: Şirketin tüm gelir kaynaklarından elde ettiği toplam gelirdir. Bu, satış gelirleri, faiz gelirleri, kira gelirleri gibi çeşitli gelir kalemlerini içerir.
  • Toplam Gider: Şirketin tüm faaliyetlerini sürdürmek için yaptığı harcamaların toplamıdır. Bu, maliyetler (hammadde, işçilik), genel giderler (kira, elektrik), faiz giderleri, vergiler gibi çeşitli gider kalemlerini içerir.

Örnek

Şirket A'nın bir yıldaki gelirleri 1.000.000 TL, giderleri ise 800.000 TL olsun. Bu durumda net karı şu şekilde hesaplanır:

  • Net Kar = 1.000.000 TL - 800.000 TL = 200.000 TL

Yani Şirket A, o yıl 200.000 TL net kar elde etmiştir.

Güncelleme Tarihi:

Kar Ve Zarar Hesaplama Yöntemleri

Kar zarar hesaplama, bir işletmenin belirli bir dönemdeki mali durumunu değerlendirmek için kullanılan temel bir finansal analiz yöntemidir. Bu hesaplama, işletmenin ne kadar kar ettiğini veya zarar ettiğini gösterir.

Kar Zarar Hesabının Önemi

  • İşletme Performansı: İşletmenin genel performansını değerlendirmek için kullanılır.
  • Karar Verme: Gelecekteki kararlar için önemli bir veri kaynağıdır. Örneğin, yeni bir ürünün piyasaya sürülmesi veya mevcut bir ürünün fiyatının değiştirilmesi gibi.
  • Vergi Hesaplama: Vergi beyannamesi hazırlanırken kar zarar hesabı temel alınır.
  • Yatırımcılar İçin: Yatırımcılar, bir işletmeye yatırım yapmadan önce kar zarar hesabını inceleyerek işletmenin karlılığı hakkında fikir edinirler.

Kar Zarar Hesabı Nasıl Hazırlanır?

Kar zarar hesabı, genellikle belirli bir dönem (ay, çeyrek veya yıl) için hazırlanır. Hesapta aşağıdaki temel kalemler yer alır:

  • Gelirler: İşletmenin faaliyetlerinden elde ettiği tüm gelirler (satış gelirleri, faiz gelirleri, kira gelirleri vb.)
  • Giderler: İşletmenin faaliyetlerini sürdürmek için yaptığı tüm harcamalar (malzeme giderleri, personel giderleri, kira giderleri, amortisman giderleri vb.)
  • Brüt Kar: Gelirlerden mal satışı maliyetleri çıkarıldığında elde edilen kar.
  • Net Kar: Tüm gelirlerden tüm giderler çıkarıldığında elde edilen kar (veya zarar).

Kar Zarar Hesabı Örneği

Kalem Tutar (TL)
Satış Geliri 100.000
Mal Satışı Maliyeti 60.000
Brüt Kar 40.000
Giderler (Toplam) 30.000
Net Kar 10.000

Bu örnekte, işletmenin net karı 10.000 TL'dir. Yani, işletme bu dönemde 10.000 TL kar etmiştir.

Kar Zarar Hesabını Etkileyen Faktörler

  • Satış Hacmi: Satışların artması genellikle karı artırır.
  • Satış Fiyatları: Satış fiyatlarındaki artış, karlılığı olumlu etkiler.
  • Maliyetler: Malzeme, personel ve diğer giderlerdeki artış, karlılığı olumsuz etkiler.
  • Vergiler: Karlar üzerinden vergi ödenmesi, net karı azaltır.
  • Ek Gelirler: Faiz gelirleri, kira gelirleri gibi ek gelirler karlılığı artırır.

Kar Zarar Hesabının Analizi

Kar zarar hesabı, sadece bir dönemdeki finansal durumu gösterir. İşletmenin uzun vadeli performansını değerlendirmek için birden fazla döneme ait kar zarar hesapları karşılaştırmalı olarak analiz edilmelidir.

Kar zarar hesabının analizi sırasında dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:

  • Kar marjı: Brüt karın satışlara oranı.
  • Net kar marjı: Net karın satışlara oranı.
  • Giderlerin satışlara oranı: Giderlerin satışlara oranı arttıkça karlılık azalır.
  • Büyüme oranı: Gelirlerin ve karların önceki dönemlere göre artış oranı.

Kar Zarar Hesabı ve Muhasebe

Kar zarar hesabı, muhasebe kayıtlarına dayanarak hazırlanan önemli bir finansal tablodur. İşletmelerin muhasebe departmanları tarafından düzenli olarak hazırlanır ve yönetime sunulur. dilerseniz hesap makinesi ile bunu kolayca yapabilirsiniz.

Kâr Marjı Nedir ve Nasıl Hesaplanır?

Kâr marjı, bir işletmenin sattığı ürün veya hizmetler karşılığında ne kadar kar elde ettiğini gösteren bir oranıdır. Başka bir deyişle, işletmenin her 1 TL'lik satıştan ne kadar kâr ettiğini ifade eder. Kâr marjı, bir işletmenin karlılığını değerlendirmek için kullanılan en önemli göstergelerden biridir.

Kâr Marjı Türleri:

  • Brüt Kâr Marjı: Sadece mal satışı maliyetleri dikkate alınarak hesaplanır.
  • Net Kâr Marjı: Tüm giderler (mal satışı maliyeti, personel giderleri, faiz giderleri, vergiler vb.) dikkate alınarak hesaplanır.

Kâr Marjı Hesaplama Formülleri:

  • Brüt Kâr Marjı = (Brüt Kâr / Net Satışlar) x 100
  • Net Kâr Marjı = (Net Kâr / Net Satışlar) x 100

Örnek:

Bir şirketin bir ürünün satış fiyatı 100 TL, mal satışı maliyeti 60 TL ve diğer tüm giderleri (personel, faiz, vergi vb.) 20 TL olsun.

  • Brüt Kâr: 100 TL - 60 TL = 40 TL
  • Net Kâr: 40 TL - 20 TL = 20 TL
  • Brüt Kâr Marjı: (40 TL / 100 TL) x 100 = %40
  • Net Kâr Marjı: (20 TL / 100 TL) x 100 = %20

Bu örnekte, şirketin her 100 TL'lik satıştan 40 TL brüt kar ve 20 TL net kar elde ettiği anlamına gelir. Yani, brüt kâr marjı %40, net kâr marjı ise %20'dir.

Yüksek Kâr Marjı Ne Anlama Gelir?

  • Yüksek fiyatlı ürünler veya düşük maliyetli ürünler: Genellikle yüksek kâr marjı ile ilişkilendirilir.
  • Etkin maliyet yönetimi: İşletmenin maliyetlerini düşük tutması, kâr marjını artırır.
  • Güçlü pazarlama stratejileri: Ürün veya hizmetlere olan talebi artırarak satışları ve dolayısıyla karlılığı yükseltir.

Düşük Kâr Marjı Ne Anlama Gelir?

  • Yüksek rekabet: Pazarın rekabetçi olması, fiyatların düşmesine ve dolayısıyla kâr marjlarının azalmasına neden olabilir.
  • Yüksek maliyetler: Üretim, pazarlama veya diğer giderlerdeki artış, kâr marjını olumsuz etkiler.
  • Düşük talep: Ürün veya hizmetlere olan talebin az olması, satışları ve karlılığı düşürür.

Kâr Marjının Önemi:

  • İşletme performansının ölçülmesi: Kâr marjı, işletmenin ne kadar başarılı olduğunu gösteren önemli bir göstergedir.
  • Karar verme: Yeni ürünler geliştirme, fiyatlandırma, pazarlama stratejileri gibi kararlar alırken kâr marjı dikkate alınır.
  • Yatırımcılar için: Yatırımcılar, bir işletmeye yatırım yapmadan önce kâr marjını inceleyerek işletmenin karlılığı hakkında fikir edinirler.

Kâr marjı, bir işletmenin karlılığını ölçen önemli bir finansal göstergedir. Yüksek kâr marjı, işletmenin sağlıklı ve karlı olduğu anlamına gelirken, düşük kâr marjı ise işletmenin bazı sorunlarla karşılaşabileceği konusunda bir uyarı işareti olabilir.

Net Kar Marjı Nedir ve Ne Anlama Gelir?

Net kar marjı, bir işletmenin elde ettiği net karın, toplam satış gelirine oranı olarak ifade edilen bir finansal metriktir. Başka bir deyişle, işletmenin her 1 TL'lik satıştan ne kadar net kar elde ettiğini gösterir.

Net kar, bir işletmenin tüm gelirlerinden tüm giderleri (malzeme maliyeti, personel giderleri, faiz, vergi vb.) düşüldükten sonra elde ettiği kâr miktarıdır. Bu nedenle, net kar marjı, işletmenin genel karlılık durumunu en iyi şekilde yansıtan bir ölçüttür.

Neden Önemlidir?

  • İşletmenin Sağlığı: Yüksek net kar marjı, işletmenin etkin bir şekilde yönetildiğini, maliyetleri kontrol altında tuttuğunu ve karlı olduğunu gösterir. Düşük net kar marjı ise işletmenin karlılık sorunları yaşadığını veya rekabetçi bir ortamda zorlandığını işaret edebilir.
  • Karar Verme: Yönetim, net kar marjı verisini kullanarak fiyatlandırma, maliyet düşürme, yeni ürün geliştirme gibi stratejik kararlar alabilir.
  • Yatırımcılar İçin: Yatırımcılar, bir işletmeye yatırım yapmadan önce net kar marjına bakarak işletmenin gelecekteki kar potansiyelini değerlendirirler.

Net Kar Marjı Nasıl Hesaplanır?

Net Kar Marjı = (Net Kâr / Net Satışlar) x 100
  • Net Kâr: Tüm gelirlerden tüm giderler çıkarıldıktan sonra elde edilen kar.
  • Net Satışlar: Satışlardan iade ve indirim gibi düzeltmeler yapıldıktan sonra kalan net satış tutarı.

Örnek:

Bir şirketin bir yılda 1.000.000 TL net satış yapmış olsun. Bu satışlardan sonra tüm giderleri düşüldüğünde 100.000 TL net kar elde etsin. Bu durumda net kar marjı:

Net Kar Marjı = (100.000 TL / 1.000.000 TL) x 100 = %10

Bu örnekte, şirket her 100 TL'lik satıştan 10 TL net kar elde etmektedir.

Yüksek Net Kar Marjı Ne Anlama Gelir?

  • Etkin maliyet yönetimi: İşletme maliyetlerini düşürerek karlılığını artırmıştır.
  • Yüksek fiyatlı ürünler veya düşük maliyetli üretim: Ürünlerin yüksek fiyatlı olması veya üretim maliyetlerinin düşük olması, kar marjını artırır.
  • Güçlü pazarlama stratejileri: Ürün veya hizmetlere olan talebi artırarak satışları ve dolayısıyla karlılığı yükseltir.

Düşük Net Kar Marjı Ne Anlama Gelir?

  • Yüksek rekabet: Pazarın rekabetçi olması, fiyatların düşmesine ve dolayısıyla kar marjlarının azalmasına neden olabilir.
  • Yüksek maliyetler: Üretim, pazarlama veya diğer giderlerdeki artış, kar marjını olumsuz etkiler.
  • Düşük talep: Ürün veya hizmetlere olan talebin az olması, satışları ve karlılığı düşürür.

Net kar marjı, bir işletmenin finansal sağlığını değerlendirmek için kullanılan önemli bir metriktir. Yüksek net kar marjı, işletmenin güçlü bir finansal yapıya sahip olduğunu gösterirken, düşük net kar marjı ise işletmenin bazı sorunlarla karşılaşabileceği konusunda bir uyarı işareti olabilir.

Kar Zarar Hesabı ile Bilanço Arasındaki Fark

Kar zarar hesabı ve bilanço, bir işletmenin finansal durumunu anlamak için kullanılan iki temel finansal tablodur. Ancak, bu iki tablo farklı bilgileri sunar ve farklı amaçlarla kullanılır.

Kar Zarar Hesabı

  • Belirli bir dönemdeki performansı gösterir: Kar zarar hesabı, genellikle bir yıl veya bir çeyrek gibi belirli bir dönemdeki işletmenin gelir ve giderlerini gösterir. Bu tablo sayesinde işletmenin o dönemde kar mı yoksa zarar mı ettiği, karlılığının ne kadar olduğu gibi sorulara cevap bulunabilir.
  • Gelir ve giderleri karşılaştırır: İşletmenin elde ettiği gelirler (satış gelirleri, faiz gelirleri vb.) ile yaptığı giderler (malzeme giderleri, personel giderleri, faiz giderleri vb.) karşılaştırılarak net kar veya zarar hesaplanır.
  • Karlılığı ölçer: Brüt kar marjı, net kar marjı gibi karlılık oranları kar zarar hesabı üzerinden hesaplanır.

Bilanço

  • Belirli bir tarihteki finansal durumunu gösterir: Bilanço, belirli bir tarihteki işletmenin varlıkları, borçları ve öz kaynaklarını gösteren bir fotoğraf gibidir. Yani, işletmenin o tarihte neye sahip olduğu ve ne kadar borcu olduğu hakkında bilgi verir.
  • Varlıklar, borçlar ve öz kaynakları gösterir: Varlıklar (nakit, alacaklar, stoklar, makine ekipman vb.), borçlar (kredi borçları, alacaklılar vb.) ve öz kaynaklar (sermaye, kar birikimi vb.) bilançonun temel kalemleridir.
  • Finansal sağlığı değerlendirir: Bilanço, işletmenin borçlarını ödeme yeteneğini, likiditesini ve finansal yapısını değerlendirmek için kullanılır.

Kar Zarar Hesabı ve Bilanço Arasındaki İlişki

  • Kar zarar hesabı, bilançoyu etkiler: Bir dönemde elde edilen net kar veya zarar, bilançonun öz kaynaklar bölümünde yer alan kar birikimi hesabını etkiler. Kar edilen dönemde kar birikimi artarken, zarar edilen dönemde kar birikimi azalır veya zarar yazılır.
  • Bilanço, kar zarar hesabını etkiler: Bilançodaki varlıkların değerlenmesi (amortisman gibi), kar zarar hesabında gider olarak gösterilir. Bu da net karı etkiler.

Kar zarar hesabı bir işletmenin belirli bir dönemdeki performansını, bilanço ise belirli bir tarihteki finansal durumunu gösterir. Bu iki tablo birlikte değerlendirildiğinde işletmenin genel finansal sağlığı hakkında daha kapsamlı bir bilgi elde edilir.

Basit bir örnek:

  • Kar zarar hesabı: Bir şirketin 2023 yılında 1.000.000 TL satış yapması ve 800.000 TL gideri olması sonucu 200.000 TL net kar elde ettiğini gösterir.
  • Bilanço: 31 Aralık 2023 tarihinde bu şirketin 500.000 TL nakit, 300.000 TL alacak ve 200.000 TL makine ekipmanı gibi varlıkları, 100.000 TL kredi borcu gibi bir borcu ve 700.000 TL öz kaynağı olduğunu gösterir.

Kar zarar hesabı ve bilanço arasındaki bu ilişki sayesinde işletme sahipleri, yöneticiler ve yatırımcılar işletmenin geçmiş performansını analiz edebilir, geleceği tahmin edebilir ve daha bilinçli kararlar alabilirler.

Daha fazla bilgiye mi ihtiyacınız var?

  • Brüt kar marjı ile net kar marjı arasındaki fark nedir?
  • Bilanço analizinde kullanılan önemli oranlar nelerdir?
  • Kar zarar hesabı ve nakit akış tablosu arasındaki fark nedir?

Kâr zarar hesabını etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler, işletmenin büyüklüğüne, sektörüne ve faaliyet gösterdiği ülkeye göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak aşağıdaki faktörler kâr zarar hesabını önemli ölçüde etkiler:

İçsel Faktörler

  • Satış Hacmi: Satışların artması, genellikle karı artırır. Ancak, satışların artması için üretim maliyetlerinin de artabileceği unutulmamalıdır.
  • Satış Fiyatları: Ürün veya hizmetlerin satış fiyatlarındaki artış, karlılığı olumlu etkiler. Ancak, rekabet koşulları ve müşteri talepleri bu konuda sınırlayıcı olabilir.
  • Malzeme Maliyeti: Malzeme maliyetlerindeki artış, brüt karı ve dolayısıyla net karı azaltır.
  • Personel Giderleri: Personel sayısındaki artış veya ücretlerde yaşanan artışlar, personel giderlerini yükselterek karlılığı olumsuz etkiler.
  • Enerji Maliyetleri: Elektrik, doğalgaz gibi enerji maliyetlerindeki artışlar, özellikle üretim yapan işletmeler için önemli bir gider kalemidir ve karlılığı azaltabilir.
  • Amortisman Giderleri: Sabit kıymetlerin (bina, makine vb.) değer kaybını gösteren amortisman giderleri, karlılığı azaltır.
  • Vergiler: Gelir vergisi, kurumlar vergisi gibi vergiler, net karı doğrudan etkileyen önemli bir gider kalemidir.
  • Faiz Giderleri: Alınan kredilerden dolayı ödenen faiz giderleri, karlılığı azaltır.
  • Döviz Kuru Değişiklikleri: Dövizle işlem yapan işletmeler için döviz kuru değişiklikleri, karlılık üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir.
  • Teknolojik Değişimler: Yeni teknolojilere uyum sağlamak için yapılan yatırımlar, kısa vadede karlılığı olumsuz etkileyebilir ancak uzun vadede rekabet avantajı sağlayabilir.

Dışsal Faktörler

  • Ekonomik Durum: Ekonomik büyüme, enflasyon, faiz oranları gibi makroekonomik göstergeler, işletmelerin karlılığını doğrudan etkiler.
  • Rekabet: Sektördeki rekabetin artması, fiyatların düşmesine ve kar marjlarının azalmasına neden olabilir.
  • Yasal Düzenlemeler: Yeni yasal düzenlemeler, işletmelerin maliyetlerini artırabilir veya faaliyetlerini sınırlandırarak karlılığı olumsuz etkileyebilir.
  • Doğal Afetler: Deprem, sel gibi doğal afetler, işletmelerin faaliyetlerini durdurabilir veya maliyetlerini artırarak karlılığı azaltabilir.
  • Siyasi Olaylar: Siyasi istikrarsızlık, ekonomik belirsizlikleri artırarak işletmelerin karlılığını olumsuz etkileyebilir.

Özetle, kâr zarar hesabını etkileyen faktörler oldukça geniş bir yelpazededir. İşletmelerin bu faktörleri takip ederek ve gerekli önlemleri alarak karlılıklarını artırabilmeleri mümkündür.

Brüt Kar Marjı ile Net Kar Marjı Arasındaki Fark

Brüt kar marjı ve net kar marjı, bir işletmenin karlılığını değerlendirmek için kullanılan iki önemli metriktir. Ancak, bu iki kavram birbirinden farklıdır ve farklı bilgileri verirler.

Brüt Kar Marjı

  • Tanımı: Brüt kar marjı, bir işletmenin satışlarından elde ettiği gelirin, mal satışı maliyetleri (hammadde, doğrudan işçilik gibi) çıkarıldıktan sonra kalan kısmının, toplam satışlara oranıdır.
  • Ne Anlama Gelir: Brüt kar marjı, işletmenin temel faaliyetlerinden elde ettiği karlılığı gösterir. Yani, işletmenin ürün veya hizmetleri üretmek için harcadığı maliyetler karşılandıktan sonra ne kadar kâr kaldığını belirtir.
  • Hesaplama: Brüt Kâr Marjı = (Brüt Kâr / Net Satışlar) x 100

Net Kar Marjı

  • Tanımı: Net kar marjı, bir işletmenin tüm gelirlerinden tüm giderleri (mal satışı maliyeti, personel giderleri, faiz giderleri, vergiler vb.) çıkarıldıktan sonra elde edilen net karın, toplam satışlara oranıdır.
  • Ne Anlama Gelir: Net kar marjı, işletmenin tüm faaliyetleri göz önüne alındığında elde ettiği gerçek karlılığı gösterir. Yani, işletmenin tüm giderleri karşılandıktan sonra kalan net karın, toplam satışlara oranını ifade eder.
  • Hesaplama: Net Kâr Marjı = (Net Kâr / Net Satışlar) x 100

İki Kavram Arasındaki Fark

  • Kapsam: Brüt kar marjı sadece mal satışı maliyetlerini dikkate alırken, net kar marjı tüm giderleri dikkate alır.
  • Anlam: Brüt kar marjı, işletmenin temel faaliyetlerinden elde ettiği karlılığı gösterirken, net kar marjı işletmenin genel karlılığını gösterir.
  • Kullanım Alanları: Her iki kavram da işletmenin karlılığını değerlendirmek için kullanılır. Ancak, brüt kar marjı daha çok üretim süreçlerinin verimliliğini değerlendirmek için kullanılırken, net kar marjı işletmenin genel finansal sağlığını değerlendirmek için kullanılır.

Özetle, brüt kar marjı işletmenin temel faaliyetlerinden elde ettiği karlılığı, net kar marjı ise işletmenin tüm faaliyetleri göz önüne alındığında elde ettiği karlılığı gösterir. Net kar marjı, işletmenin genel finansal sağlığı hakkında daha kapsamlı bir bilgi verir.

Hangisi Daha Önemli?

Her iki kavram da önemlidir. Ancak, hangi kavramın daha önemli olduğu işletmenin sektörüne, büyüklüğüne ve hedeflerine göre değişebilir. Örneğin, üretim maliyetlerinin yüksek olduğu bir sektörde brüt kar marjı daha önemli olabilirken, hizmet sektöründe net kar marjı daha önemli olabilir.

Örnek:

Bir giyim mağazasının 1.000.000 TL'lik bir satış yaptığı ve mal satışı maliyetinin 600.000 TL olduğu varsayalım. Bu durumda brüt karı 400.000 TL olacaktır. Eğer bu mağazanın tüm giderleri (personel, kira, vergi vb.) 300.000 TL ise net karı 100.000 TL olacaktır.

  • Brüt Kâr Marjı: (400.000 TL / 1.000.000 TL) x 100 = %40
  • Net Kâr Marjı: (100.000 TL / 1.000.000 TL) x 100 = %10

Bu örnekte, mağazanın her 100 TL'lik satıştan 40 TL brüt kar ve 10 TL net kar elde ettiği görülmektedir.

Sonuç olarak, hem brüt kar marjı hem de net kar marjı, bir işletmenin finansal performansını değerlendirmek için önemli araçlardır. Bu iki kavramı birlikte değerlendirerek işletmenin genel sağlığı hakkında daha iyi bir fikir elde edebilirsiniz.